Gaz, prąd i woda to media, za które każdy właściciel budynku zobowiązany jest uiszczać regularne opłaty, według stopnia zużycia. Urządzeniem do pomiaru wykorzystanej wody jest wodomierz, który stanowi licznik przepływu wody i na podstawie odczytu danych pomiarowych, naliczane są opłaty. Posiadanie wodomierza jest obowiązkowe, a dodatkowo przepisy prawa regulują zasady legalizacji licznika i konieczności jego wymiany.
Czym jest legalizacja wodomierzy?
Aby móc dokonać okresowych pomiarów zużycia wody, wymagany jest sprawny licznik. W celu sprawdzenia czy urządzenie działa prawidłowo, wykonuje się legalizację wodomierza. Taka procedura polega na wykonaniu czynności, mających na celu określenie, czy rzeczywisty przepływ wody jest zgodny z wartościami wykazanymi na liczniku. Legalizacji dokonuje się co 5 lat w punktach wyznaczonych przez Prezesa Głównego Urzędu Miar. W przypadku, gdy urządzenie działa prawidłowo, zostaje oznaczone poprzez naklejkę lub symbol na plombie, co jest jednoznaczne z dopuszczeniem wodomierza do dalszego użytku. Jeżeli jednak stwierdzone zostaną nieprawidłowości, konieczna jest wymiana licznika na nowy.
Legalizacja i wymiana wodomierza – przepisy
Prawo reguluje wszystkie kwestie związane z tym, kto jest zobowiązany do okresowej legalizacji wodomierzy, na jakich zasadach odbywa się wymiana i co ile lat trzeba dokonywać przeglądu urządzenia. Ważną i nie tak oczywistą kwestią jest ustalenie, kto jest właścicielem wodomierza. Zgodnie z uchwałą Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, właścicielem jest osoba, która dokonała zakupu urządzenia, natomiast użytkownik to podmiot, który korzysta z wodomierza i na podstawie danych z licznika, rozlicza się z wykorzystanej wody. To, kto zobowiązany jest do poniesienia kosztów związanych z legalizacją, określone jest w odrębnej umowie, między właścicielem, a użytkownikiem. Jest to istotna kwestia, która reguluje spory mogące powstać podczas wynajmu mieszkania.
Podstawą prawną określającą sposób użytkowania wodomierzy oraz warunki ich wymiany jest Prawo o Miarach i Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 kwietnia 2017 r. w sprawie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych. Wodomierz jako przyrząd kontrolny stanowi podstawę do naliczania opłat za wykorzystanie wody oraz konieczność ich uiszczenia zgodnie z taryfikatorem. Podczas kontroli metrologicznej określa się sprawność urządzenia i dopuszcza licznik do dalszego użytku lub nakłada obowiązek wymiany.
Wymiana wodomierzy może zostać przeprowadzona na dwa sposoby. Poprzez całkowitą zmianę urządzenia na nowe lub poprzez legalizację. Wodomierze z legalizacją pierwotną są dopuszczone do użytku przez 5 lat, a po tym czasie podlegają obowiązkowi kolejnego przeglądu. Termin ważności legalizacji może być podany w latach, wówczas legalizacja rozpoczyna się od pierwszego dnia roku. W przypadku okresu miesięcznego legalizacji, ważność legalizacji zaczyna obowiązywać od pierwszego dnia miesiąca, w którym wykonany został przegląd sprawności urządzenia. Należy pamiętać, że obowiązujący pięcioletni okres ważności nie dotyczy sytuacji, gdy w trakcie użytkowania przyrząd pomiarowy został uszkodzony lub wykryte zostało jego nieprawidłowe działanie. Wówczas właściciel wodomierza zobowiązany jest zgłosić usterkę i wymienić wodomierz na nowy, z nowym okresem legalizacji, nawet jeżeli czas przydatności poprzedniego licznika jeszcze nie minął.
Brak legalizacji wodomierza – konsekwencje
Prawo określa również konsekwencje niedopełnienia obowiązku legalizacji lub wymiany wodomierza. Sytuacje podlegające karze są wyszczególnione w art.26 ustawy Prawo o Miarach i dotyczą zarówno wspólnot mieszkaniowych, jak i osób prywatnych. Wymiana wodomierza w domu jednorodzinnym jest obowiązkiem jego właściciela lub użytkownika, jeżeli zostało to określone w odrębnej umowie. W przypadku niedotrzymania terminu legalizacji, użytkowania wodomierza niezgodnie z przeznaczeniem, fałszowania odczytów lub braku wymiany urządzenia, mimo wykrytej usterki, ustawodawca przewiduje kary w postaci aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny do 10 000 zł.
