Tynkowanie to jedna z najczęściej wykonywanych czynności, zarówno przy budowie, jak i remontach wnętrz. Nie oznacza to jednak, że jest to proces łatwy — prawidłowe nałożenie tynku wymaga dobrego przygotowania powierzchni, odpowiednich narzędzi i staranności. W niniejszym tekście przedstawimy pokrótce niezbędny sprzęt, metody oraz sam proces tynkowania.
Co będzie potrzebne do tynkowania?
Przede wszystkim nie da się tynkować bez zaprawy tynkarskiej oraz sprzętu pozwalającego nałożyć ją na ścianę. Często potrzebny będzie także odpowiedni grunt.
Tynk
Dobór odpowiedniego tynku jest kwestią kluczową. Należy przy tym brać pod uwagę nie tylko rodzaj podłoża, ale też poziom wilgotności pomieszczenia. Na rynku jest dostępnych przynajmniej kilka rodzajów tynków, choć trzeba przyznać, że najczęściej wykorzystuje się tynki gipsowe i cementowo-wapienne.
Tynk gipsowy przeznaczony jest przede wszystkim na suche ściany (świetnie sprawdza się w sypialniach, salonach, pokojach i na korytarzach). Tynki tego rodzaju można nakładać na cegły, beton komórkowy oraz pustaki ceramiczne. Sprawia to, że są jednymi z najchętniej wybieranych tynków. Zaprawy tego typu są jednowarstwowe i nakłada się je do maksymalnie 30 mm grubości.
Natomiast tynk cementowo-wapienny nada się także do pomieszczeń o dużej wilgotności jak łazienki, kuchnie i pralnie. Jest też niezastąpiony w sytuacjach, gdy ściany wymagają grubej warstwy tynku — jest to bowiem produkt wielowarstwowy, zwykle nakładany w trzech warstwach. Wg zaleceń producentów każda z nich powinna mieć do 20 mm, co ostatecznie daje powłokę o grubości 60 mm.
Więcej o dostępnych rodzajach tynków i ich zastosowaniu dowiesz się tutaj.
Narzędzia
Niezależnie od tego, którą metodą będziemy nakładać tynk, musimy wyposażyć się w kilka niezbędnych narzędzi. Przed nakładaniem zaprawę trzeba odpowiednio wymieszać, potrzebna więc będzie mieszarka lub wiertarka z mieszadłem. Do właściwego procesu tynkowania potrzebne zaś będą: gładka paca (dobrze, żeby była wykonana ze stali nierdzewnej), łata tynkarska, która posłuży do zaciągania i wygładzania zaprawy, paca gąbkowa, styropianowa lub filcowa do zacierania oraz wałek albo pędzel.
Grunt
Preparaty gruntujące pozwalają wyrównać poziom wilgotności na całej powierzchni ściany oraz zwiększają przyczepność tynku. Powinno się oczywiście wybierać te dedykowane danemu rodzajowi tynku oraz podłoża. Jeśli źle dobierzemy grunt, uzyskamy efekt odwrotny do zamierzonego.
Metody tynkowania
Zasadniczo tynki można nakładać na dwa sposoby — ręcznie lub mechanicznie. Niezależnie od wybranej metody, trzeba pamiętać, aby nakładać tynk zawsze od góry do dołu.
Ręczne nakładanie tynku ma zastosowanie przede wszystkim w warunkach domowych lub gdy do otynkowania ma się tylko małą powierzchnię. Zaletą tej metody jest możliwość uzyskania dużej precyzji także w trudno dostępnych miejscach, np. w narożnikach. Jest ona jednak dość czasochłonna i mało wydajna, co jest dość problematyczne przy większych powierzchniach.
Mechaniczne nakładanie tynku odbywa się z użyciem agregatu tynkarskiego. Urządzenie to jest bardzo wydajne i pozwala w krótkim czasie pokryć nawet bardzo duże powierzchnie. Należy jednak pamiętać, że jest przy tym mniej precyzyjne, przez co wszelkie zakamarki i miejsca z utrudnionym dostępem trzeba będzie otynkować ręcznie. Agregaty są wykorzystywane głównie przez profesjonalne ekipy budowlane, choć na rynku można bez problemu znaleźć mniejsze modele idealne do wykorzystania w domu. Urządzenie możesz kupić lub wynająć w zależności od potrzeb. Tutaj znajdziesz informacje jaki agregat wybrać i na co zwrócić uwagę przy zakupie.
Jeśli chciałbyś dowiedzieć się więcej o tych urządzeniach oraz o tym, jak je dobierać, sprawdź informacje na tej stronie.
Jak przygotować powierzchnię ściany pod tynkowanie?
Bez względu na to, jaki rodzaj tynku będzie używany, należy najpierw zadbać o odpowiednie przygotowanie podłoża. Koniecznie trzeba usunąć wszelkie zanieczyszczenia, w tym także resztki farby i tłuste plamy, a także wykruszone fragmenty powierzchni. Następnym krokiem będzie zamontowanie na narożniki specjalnych, wykonanych z nierdzewnego tworzywa profili ochronnych. Warto także zamontować listwy tynkarskie, pomagające w pionowaniu ścian. Jeśli do otynkowania mamy większą powierzchnię lub zamierzamy później ułożyć płytki ścienne, listwy te stają się koniecznością.
Po tym wstępnym przygotowaniu trzeba wyrównać chłonność podłoża. Najlepiej zrobić to przy pomocy wspomnianego już preparatu gruntującego. W przypadku gdy ściana jest bardzo chłonna, a zależy nam na umieszczeniu na niej tynku cementowo-wapiennego, należy nałożyć tzw. obrzutkę. Stanowi ona podłoże przygotowawcze o chropowatej teksturze zwiększające przyczepność tynku. Najczęściej będzie ona mieszaniną cementu i piasku (w stosunku 1 do 1) z odrobiną wody. Tak przygotowaną masę nakłada się na kielnię i narzuca na ścianę. Trzeba przy tym pamiętać, aby robić to możliwie równomiernie i szczelnie pokryć całą powierzchnię ściany.
Jak przebiega tynkowanie?
Przebieg prac tynkarskich różni się nieco, w zależności od rodzaju zaprawy. Wszystkie jednak zaczynają w tym samym punkcie, którym jest rozrobienie tynku.
Rozrobienie tynku
Każdy tynk musi być odpowiednio przygotowany, zanim trafi na ścianę. Rozrobienie masy powinno przebiegać zgodnie z wytycznymi producenta i przy ścisłym przestrzeganiu odpowiednich proporcji. Masa tynkarska musi być bardzo dokładnie wymieszana — finalnie nie może w niej być grudek, a jej konsystencja musi być jednolita.
Tak gipsowe, jak i cementowo-wapienne tynki cechują się określonym czasem przydatności — zwykle jest to dwie do trzech godzin. Po upływie tego czasu zaprawa zaczyna schnąć, co uniemożliwia jej dalsze wykorzystanie. Pod żadnym pozorem nie powinno się do niej wtedy dolewać wody i dalej z nią pracować — taki tynk nie będzie już się dobrze trzymał, co doprowadzi do pękania i odpadania. Nadaje się już tylko do wyrzucenia. Bardzo ważne jest więc, aby jednorazowo przygotować tylko tyle zaprawy tynkarskiej, ile zdążymy zużyć przed upływem okresu przydatności.
Tynki cementowo-wapienne
Nakładanie tego typu tynków składa się zasadniczo z dwóch kroków (trzech, jeśli liczyć wykonaną wcześniej obrzutkę, stanowiącej pierwszą warstwę). Właściwe tynkowanie następuje po dokładnym wyschnięciu obrzutki, a więc trzeba z tym poczekać minimum 24 godziny. Jeśli zaś wstępna warstwa przeschła zbyt mocno, należy ją delikatnie zwilżyć na kilka godzin przed dalszym tynkowaniem. Wspomniane dwa kroki to kolejno:
- Narzut — drugą warstwę nanosi się równomiernie za pomocą kielni lub pacy (albo agregatu). Bardzo ważne jest zachowanie wyznaczonej wcześniej płaszczyzny podłoża — nieocenione będą tutaj wspomniane już listwy tynkarskie. Gdy tynk znajdzie się już na całej ścianie, trzeba wyrównać jego powierzchnię. Nadaje się do tego paca, którą przesuwa się zygzakowatym ruchem, za każdym razem w tym samym kierunku. Gdy wyrównanie będzie gotowe, zostaje już tylko czekać na wyschnięcie zaprawy.
- Zacieranie lub gładzenie — czyli usuwanie wszystkich nierówności. Gładzenie ma zastosowanie przy tynkach trójwarstwowych i polega na nałożeniu ostatniej, trzeciej warstwy o grubości 2 do 6 mm oraz jej dokładnym wyrównaniu. Trzeba przy tym pamiętać, że każda warstwa tynku powinna być nieco rzadsza od poprzedniej.
Tynki gipsowe
Tynkowanie tymi zaprawami przebiega w czterech krokach:
- Nakładanie — pojedyncza warstwa, której grubość nie może przekraczać 30 mm.
- Zaciąganie — czyli wstępne wyrównanie całej powierzchni. Wykonuje się je zaraz po nałożeniu zaprawy. Najwygodniej jest robić to z użyciem łaty tynkarskiej typu H, wykonując zdecydowane i jednolite ruchy. Efekty powinno się oceniać ze strony okna.
- Równanie — wykonuje się je po lekkim zawiązaniu się tynku.
- Gładzenie — czyli usuwanie drobnych rys i wgłębień z użyciem szpachli powierzchniowej. Później delikatnie zwilża się powierzchnię i przeciera się ją pacą gąbkową. Proces ten powinien doprowadzić do pojawienia się mleczka gipsowego. Następnie czeka się, aż ono zmatowieje i kończy się wygładzanie.
Podsumowanie
Przy tynkowaniu ścian należy prawidłowo przygotować podłoże i sam tynk. Cały proces wymaga zastosowania konkretnych narzędzi, a czas jego trwania jest w dużej mierze uzależniony od zastosowanej metody nakładania. Poszczególne kroki różnią się nieco w zależności od zastosowanych typów tynków.
