Kiedy zbliża się zima prace na budowie nie posuwają się tak, jak w lecie. Zwykle większość prac zostaje przerwana ze względu na niesprzyjającą temperaturę panującą na zewnątrz oraz krótkie dni. Większość robót lepiej jest zakończyć jesienią i rozpocząć dopiero wiosną. W budownictwie za warunki zimowe przyjmuje się okres, w którym średnia temperatura dobowa wynosi poniżej +5 stopni Celsjusza. Charakterystyczne dla tej pogody jest również duża ilość wilgoci, opady śniegu, zamarzanie i oblodzenia. To właśnie te zjawiska utrudniają budowanie. Jednak nie oznacza to, że w trakcie zimy na budowie nie dzieje się kompletnie nic. Istnieją prace, które możemy prowadzić w środku budynku, oraz kiedy temperatura jest dodatnia, dzięki odpowiednim materiałom – również na zewnątrz. Zatem, jakie prace budowlane można wykonywać zimą? Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej!
Pierwsze ochłodzenie, a poziom zaawansowania prac
Przyjmuje się, że sezon budowlany w Polsce trwa od 1 maja do 15 listopada. Jednak dość rzadko bywa tak, że uda się wybudować dom w ciągu jednego sezonu. Oczywiście, bardzo dużo zależy od technologii, dzięki której dom jest wznoszony. Domy szkieletowe są często gotowe w ciągu zaledwie kilku miesięcy, natomiast inaczej jest w przypadku budynków murowanych. Aby wraz z nastaniem pierwszego ochłodzenia uniknąć przykrych niespodzianek, warto zadbać o to, aby osiągnąć bezpieczny poziom zaawansowania prac przed nadejściem mrozów. Jeśli budowę rozpoczęliśmy wiosną, powinniśmy przed zimą zamknąć stan surowy zamknięty, to znaczy wstawić okna i drzwi. Z kolei, gdy zaczynamy jesienią, należy odpowiednio zabezpieczyć fundamenty przed zniszczeniem podczas ujemnych temperatur. Rozpoczynanie budowy późną jesienią naraża nas na ryzyko niedokończenia tego etapu robót przed mrozami. Najważniejsze jest, aby wszystkie prace mokre tj. murowanie czy betonowanie były zakończone zanim nadejdzie zima. Należy również pamiętać, że na poszczególnych poziomach zaawansowania prac konieczne jest zadbanie o optymalny poziom wysuszenia podłoża oraz wilgotności. To, czy można w dalszym ciągu prowadzić prace budowlane i wykończeniowe zimą zależy przede wszystkim od warunków atmosferycznych, jakie panują w tej porze roku.
Prace wykończeniowe w warunkach zimowych
Zdaniem fachowców zarówno prace wykończeniowe, jak i budowlane powinny być przeprowadzone w odpowiednich temperaturach. Stan surowy zamknięty umożliwia wykonywanie takich robót, ale pod warunkiem, że budynek będzie właściwie ogrzewany. W domu zimą można budować ściany działowe, kłaść tynki i gładzie gipsowe, układać glazurę i terakotę, rozprowadzać kable elektryczne, montować okładziny, sanitaria, wykonywać sufity, wylewki, układać podłogi oraz przeprowadzać instalacje. W tym celu warto wykorzystać odpowiednie materiały budowlane o niskiej chłonności wody. Dopuszczalne są zaprawy cementowo-wapienne, o większej zawartości cementu. Niewskazane jest korzystanie z zapraw zawierających dużo wody. Ważne, aby budynek był ogrzewany w trakcie wysychania tynków oraz podkładów podłogowych. Procesy chemiczne niezbędne do uzyskania określonych właściwości, jak również parametrów technicznych zapraw murarskich, betonu czy kleju. Najlepsza jest temperatura pokojowa, czyli około +15 stopni Celsjusza. Sposób ogrzewania domu w czasie prac wykończeniowych zależy w głównej mierze od instalacji grzewczej i dostępnych źródeł ciepła. Możesz korzystać z nagrzewnic, czy piecyków grzewczych. Ogrzewanie musi działać aż do momentu, kiedy zaprawa w pełni się zwiąże. Zmarznięcie wody w momencie wiązania betonu, zaprawy czy wysychania tynku może doprowadzić do degradacji materiału. Beton nie osiągnie pożądanej wytrzymałości na ściskanie, a zaprawa będzie się kruszyć. Można skorzystać ze specjalnych domieszek, które przyspieszą proces wiązania. Niektóre z nich mogą wytrzymać spadek temperatury nawet do -10 stopni, jednak są znacznie droższe niż jego tradycyjne odpowiedniki.
Wentylacja pomieszczeń
Równie ważne, jak ogrzewanie budowy zimą podczas prac wykończeniowych jest wentylacja pomieszczeń. Zbyt wysoki poziom wilgotności powietrza może znacznie utrudniać wykończenie wnętrz, a w szczególności przeprowadzenie prac mokrych. O tym bardzo istotnym aspekcie nieustannie przypominają fachowcy. Wentylacja jest konieczna zarówno w czasie ww. robót mokrych, jak i podczas wysychania w momencie przeprowadzenia kolejnych prac. Wilgoć ma niekorzystny wpływ na drewniane podłoże, drzwi wewnętrzne oraz płyty gipsowo-kartonowe, bardzo często wykorzystywane choćby do zabudowy poddasza. Podobnie sytuacja odnosi się do wełny ociepleniowej, która może w łatwy sposób ulec zwilgoceniu w trakcie układania pomiędzy drewnianymi elementami więźby dachowej. Osuszacze konwekcyjne czy nagrzewnice elektryczne to urządzenia, które skutecznie ogrzewają pomieszczenie, a jednocześnie zmniejszają wilgotność powietrza. Aby jednak mogły działać prawidłowo, konieczne jest zapewnienie wentylacji w budynku. Najczęściej stosowanym sposobem na rotację powietrza jest pozostawienie okien w pozycji rozszczelnionej.
Prace ziemne i budowlane zimą
Prowadzenie prac budowlanych zimą nie jest zalecane z prostych powodów wykonawczych. W czasie mrozów grunt twardnieje i wykop fundamentów, nawet przy pomocy odpowiednich urządzeń, staje się niemożliwy. Jeśli ów wykop już jest, nie powinien on pozostawać otwarty na czas zimy. Pod wpływem ujemnej temperatury struktura gruntu na jego dnie ulegnie uszkodzeniu. W celu zabezpieczenia warto rozłożyć w nim słomiane maty lub płyty styropianu. To skuteczna ochrona, ale na krótko i gdy na zewnątrz odczuwalny jest niewielki mróz. Najlepszym sposobem na przykrycie wykopów jest betonowanie fundamentów. Aby zapobiec pękaniu betonu na skutek mrozu wystarczy umieścić w podłożu specjalne maty. Murowanie ścian zimą nie jest dobrym rozwiązaniem. Układanie bloczków wymaga precyzji, co w grubych rękawicach z pewnością będzie mniej dokładne. Potrzebne elementy i narzędzia budowlane zwykle wykonane są z metalu, a ich zmrożenie dodatkowo będzie utrudniać pracę. Z kolei podłoże może być oszronione lub pokryte lodem, co w konsekwencji powoduje, że nałożone warstwy nie połączą się z nim prawidłowo. Wznoszenie budynku zimą wiąże się z niebezpieczeństwem dla samych wykonawców. Łatwo się poślizgnąć, wywrócić, a pracując na wysokości – spaść. Czasem jednak zdarza się tak, że pogoda pokrzyżuje nam plany i z pewnymi pracami będziemy musieli zmierzyć się w okresie zimowym, dlatego wszystkie przejścia powinny być posypane piaskiem.
Ocieplenie budynku i tynkowanie elewacji
Prace związane z ociepleniem budynku i wykończeniem elewacji można prowadzić w zimie, ale jedynie przy zastosowaniu odpowiednich preparatów chemicznych. Roboty należy wykonywać etapami. Jeżeli pogoda sprzyja, do mocowania płyt styropianowych i wykonania warstwy zbrojącej należy użyć zaprawy cementowej w wersji zimowej. Umożliwia ona prace elewacyjne w temperaturze 0 stopni Celsjusza. Trzeba jednak przewidywać, że w czasie ośmiu godzin od zakończenia robót na zewnątrz nie powinno być mniej niż -5 stopni. Należy zdawać sobie sprawę, że w okresie zimowym klej do styropianu i zatapiania siatki, wiąże bardzo powoli. Czynnik ten skutecznie utrudnia, a w niektórych przypadkach nawet uniemożliwia dalszy postęp prac. Warto zaznaczyć, że pozostawienie na kilka miesięcy nieosłoniętego styropianu na ścianie powoduje żółknięcie materiału i kruszenie się jego warstwy. Dlatego wiosną, przed wszczynaniem dalszych robót, pamiętajmy o jego przeszlifowaniu papierem ściernym. Jeśli do ocieplenia wykorzystana zostanie wełna mineralna, powinniśmy wiedzieć, że nie należy zostawiać jej bez wykończenia. Namoczony materiał traci swoje parametry termoizolacyjne. Zdecydowanie korzystniejszą opcją jest nałożenie na wełnę warstwy zbrojeniowej z siatki zatopionej w zaprawie klejącej, a następnie pokrycie produktu masą tynkarską. Wiosną, przed położeniem tynku cienkowarstwowego trzeba oczyścić podłoże z osiadłego brudu, a jeśli przerwa w robotach się wydłuża, warto jeszcze raz pokryć ściany tynkiem podkładowym.
Praca na rusztowaniach
Zima to pora roku, w której najtrudniej uciec od niebezpieczeństw w miejscach pracy. Śnieg, mróz i zimny wiatr powodują, że większość prac na rusztowaniach zazwyczaj zamiera. Podczas prac na rusztowaniach należy zachować szczególną ostrożność. W zimie konstrukcje bywają oblodzone, co zdecydowanie utrudnia sprawne poruszanie się po konstrukcji.
Mróz powoduje, że nasze dłonie kostnieją i trudniej wykonywać podstawowe czynności w trakcie prac wysokościowych. Wtedy wiele łatwiej o nieszczęśliwe wypadki, ponieważ tracimy solidne oparcie na podłożu. Duże zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia stanowią sople lodu zwisające z budynków. Jeśli istnieje bezpośrednie ryzyko utraty życia pracownika, ma on prawo do odmowy wykonania określonego zadania na wysokości. Niemniej jednak istnieją przypadki, w których tego typu prace muszą być przeprowadzone, mimo niesprzyjającej aury. Wszystko wymaga jednak dostosowania się do obowiązujących przepisów BHP.
W przypadku, kiedy prace remontowo-budowlane mają zostać wykonane zimą, należy zatroszczyć się aby konstrukcje były najwyższej jakości. Takie działanie zapewni pracownikom odpowiednie bezpieczeństwo podczas realizowanych obowiązków. Dobrym rozwiązaniem jest wypożyczenie rusztowań w firmach zajmujących się wynajmem, jak np. https://www.ekspres-rusztowania.pl/. Przed wynajmem warto sprawdzić cennik i dostępne modele konstrukcji a także możliwość montażu i demontażu rusztowania na miejscu.
Warto zapewnić pracownikom rusztowania remontowo-budowlane, które będą przede wszystkim stabilne, w pełni bezpieczne oraz odporne na działanie czynników zewnętrznych, a jednocześnie umożliwią sprawne przeprowadzenie prac na budowie.
Zdjęcie pochodzi ze strony internetowej firmy https://rusztowania123.pl/.
Zimowe materiały budowlane
Wszystkie zaprawy, które zamierzamy użyć w okresie zimowym powinny mieć zwiększoną zawartość cementu. Masa ta dzięki mniejszą zawartość wody zachowuje odpowiedni czas wiązania. Zimą zabronione jest stosowanie zapraw wapiennych, gdyż te zawierają duże ilości wody, przez co nie nadają się do użytku. Z kolei produkty cementowo-wapienne można wykorzystać tylko i wyłącznie wewnątrz budynków, w których temperatura nie spada poniżej -10 stopni Celsjusza. Konieczne jest również dołożenie domieszek przyspieszających wiązanie i twardnienie masy w obniżonej temperaturze. Preparaty te rozszerzają w znaczny sposób możliwości prowadzenia robót budowlanych zimą. W celu skrócenia czasu wiązania do nawet 30% do gotowych zapraw, mieszanek gipsowych, anhydrytowych oraz betonów warto dodać specjalne domieszki, za przyczyną których nastąpi przyrost wczesnej i końcowej wytrzymałości na uszkodzenia mechaniczne, wzrośnie odporność na korozję chemiczną, wodoszczelność oraz zmniejszona zostanie ścieralność. Decydując się na kupno domieszek, pamiętajmy, aby zawsze przestrzegać zaleceń, jakie producenci umieszczają na etykiecie. Bez względu na porę roku, warto mieć na uwadze, iż każdy preparat posiada termin ważności. Używanie przeterminowanych produktów w kolejnym roku może skutkować poważnymi problemami z należytym funkcjonowaniem budynku. Zimowy przestój na rynku budowlanym może doprowadzić nawet do obniżenia cen materiałów budowlanych oraz promocyjnych kosztów skorzystania z usług wykwalifikowanej i godnej polecenia ekipy.
Jak zabezpieczyć budynek i plac budowy na czas zimy?
W przypadku, kiedy nie udało nam się zakończyć budowy przed zimą w stanie surowym zamkniętym, musimy zadbać o odpowiednie zabezpieczenie budynku i miejsca wokół niego na czas trwania tej uciążliwej pory roku. Szczególną uwagę zwróćmy na miejsce składowania materiałów, które zamierzamy użyć w przyszłości. Powinniśmy wybrać lokalizację, w którym nie będą one narażone na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych oraz wilgoci. Najlepiej dysponować zamkniętym i ogrzewanym pomieszczeniem. W niektórych sytuacjach, za schronienie dla materiałów może służyć wnętrze domu. Jeśli nie mamy gdzie przechowywać materiałów, lepiej będzie, gdy potrzebne elementy budowlane będziemy nabywać partiami. Z pewnością przed zimą musimy zabezpieczy także poziome powierzchnie ścian, występujące przy otworach okiennych i górnej krawędzi muru. Ochronić warto również grunt w okolicy fundamentów. Należy zadbać, aby woda z topniejącego śniegu znalazła swobodne ujście, gdyż w przeciwnym razie może dojść do zwilgocenia ścian fundamentowych oraz piwnic, zanim jeszcze wprowadzimy się do nowego domu. Inwestorzy, którzy wykonali instalację wodną, ale jeszcze nie ogrzewają budynku, nie mogą zapomnieć o konieczności zabezpieczenia ujęcia wody. Trzeba ją całkowicie usunąć z instalacji oraz zamknąć jej dopływ. Dzięki temu unikniemy uszkodzenia rur instalacyjnych i zapobiegniemy ewentualnym awariom.
Podsumowanie
Nadejście zimy wcale nie musi oznaczać przerw w procesie budowlanym. Jednak należy wiedzieć, że nie wszystkie prace można wykonać podczas najzimniejszych dni w roku. Budowa domu od wiosny do jesieni w praktyce jest trudna do przeprowadzenia. Warto tak zaplanować harmonogram robót, aby poszczególne etapy mogły zostać wykonane, gdy pogoda nam sprzyja. Jeśli zima ma łagodny przebieg, z powodzeniem można wykonać szereg prac budowlanych. Należy pamiętać, aby zastosować odpowiednie materiały budowlane oraz bacznie obserwować prognozy pogody. Trzeba liczyć się z tym, że zima bywa kapryśna. W jednym tygodniu można doświadczyć zarówno opadów śniegu i mrozu, jak i słonecznej pogody, kiedy temperatura sięga nawet +10 stopni. Niewątpliwie, takie czynniki mogą znacznie utrudniać i przeciągać w czasie prace budowlane.
